جوانان ،نیازها و برخوردها
نظرات خوانندگان(0)
لید مقاله:
نهاد ها و سازمانهای مرتبط با جوانان در همان تعداد کم در عرصه عمل و به تعداد زیاد در عرصه شعار آنقدر با هم موازی کاری کرده اند که سوای از ابطال بخش عظیمی از سرمایه های مالی و معنوی ،گاها مشاهده میشود اصلا از اهداف آرمانی خود نیز بشدت فاصله گرفته اند.
مهندس محمد قوامي
متن کامل:
بنام خدا
یکی از بارزترین جلوه های تکریم انسانها از سوی خداوند باریتعالی این بوده که از بدو آفرینش ،هیچ بشری تمام و کمال مثل دیگری آفریده نشده .این شاهکار تنوع در خلقت که فقط از عهده هنرمندی چون خود او بر می آمده به این معناست که از روز ازل ،هر بشری در هر رتبه و مرتبه ای ،ظرفیتها و استعداد های خاص خودش را برای پیمودن مسیر زندگی و طی کردن راه کمال داشته و یا بعبارتی قرار نبوده که همه مثل هم فکر کنند، مثل هم باشند و یا یکسان عمل کنند.وبالطبع وقتی ظرفیتها متفاوت باشد مسئولیتها نیز فرق خواهد کرد.همان مفهومی که در تعالیم دین مبین اسلام نیز بارها به آن اشاره شده و آیه شریفه :"لا یکلف الله نفسا الا وسعها" موید آن است .
این تنوع بی نظیر خلقت وقتی بیشتر به چشم می آید که اشرف مخلوقات را با نعمتهایی چون عقل ، اندیشه ،اختیار و آزادی که خدا به او ارزانی داشته در نظر بگیریم.
و در همین راستا در طول تاریخ بزرگترین ظلمی که در حق ابنا بشر شده و باعث مسخ و تحقیر آنها گشته همانا کتمان نعمت عقل اختیار و آزادی او بوده و تاریخ شاهد این مدعاست که هر گاه غفلتی از ناحیه بشر صورت گرفته و کرامت انسانی او مورد فراموشی ویا کتمان واقع شده صدمات زیادی دامنگیر او شده.
بنابر این مهمترین اصلی که بعنوان محور و مبنای زندگی اجتماعی انسانها باید مورد احترام همگان قرار گیرد اصل کرامت انسانی ، اصالت انسانها ،رعایت حقوق فردی و جمعی و احترام به شخصیت انسانها با همه مشخصه های خدادادی آن است.البته واضح است که سنجش میزان این حقوق و چارچوب آن بهتر است با رجوع به فطرت الهی انسان انجام شود و نه با تلقی انسانی از آن که خطا پذیری زیادی دارد .
انسانها از همان آغاز که سنگ بنای اولین اجتماعات را بنا نهادند بزودی پی بردند برای کنترل میزان حقوق و آزادی های خود و نوع ارتباط خود با دیگران نیازمند قوانینی هستند تا محدوده ها را معلوم نماید و نوع ارتباط آنها را با هم بهتر و کامل ترنماید.
این قوانین ،متاثر از فرهنگ هر جامعه در جوامع بشری بوجود آمده و متعالی شد وجه اشتراک همه این قوانین پاسخ به نیازهای انسانی بود .این قوانین به محوریت انسان بوجود آمده بودند و نمی توانستند ادعا کنند کنش ها تمایلات ،نیاز ها و استعدادهای نهفته بشری در هر دوره از زندگی او را نمی شناسند و با آنها بیگانه اند.این قوانین الزاما می بایست تمام دوره های زندگی یک انسان را پوشش می داد و برای نیاز های هر دوره جواب قانع کننده ای ارائه میکرد.
از آنجا که مهمترین و تاثیر گذار ترین تمایلات فردی و جمعی وجودی انسانها از قبیل شور و هیجان ،احساس نیاز به ایفای مسئولیت های اجتماعی ،مشارکت در تصمیم گیریها ی اجتماعی ،شجاعت ،خطر پذیری،محبت و عشق و...در دوران جوانی اجازه بروز می یابد ازاین دوره حساس از زندگی هر انسان به دوران طلایی زندگی او یاد میشود.
این دوران نقطه عطفی مهم در زندگی هر انسان بشمار آمده و برخورد با مسائل و مشکلات این دوران نیاز به بینشی عمیق در هر جامعه ای دارد.چه بسا سهل انگاری ها،اعمال سلیقه های شخصی ،تنگ نظری ها و برخورد های غیر علمی در حل مسائل و ابهامات این دوره موجبات تنزل آن جامعه را در ورطه تباهی و نابودی فراهم سازد.
با بررسی شرایط موجود و فرضیاتی که پیرامون ماست بیشتر به اهمیت مساله واقف خواهیم شد.
1- جامعه ما از پتانسیل بالایی از جوانی بهره مند است دقیقا همان چیزی که بسیاری از جوامع آرزوی آنرا دارند.و اگر از این پتانسیل بنحو مطلوبی استفاده شود میتوانیم در آینده امیدوار به داشتن جامعه ای آرمانی باشیم .
2- فرهنگ و عقاید مذهبی جامعه ما بیش از هر آیین و مکتبی به اهمیت این دوران و استفاده بهینه از آن تاکید دارد.
3- متاسفانه بخش عظیمی از منابع و امکانات جامعه درگیر مشکلات و عوارض ناشی از بی توجهی وعدم برنامه ریزی ها در رابطه با مسائل این دوره است .و جامعه در حال رشد و بالندگی ما بشدت متضرر از اتلاف نیروی عظیم این پتانسیل است.
4- آمارها و ارقام که زبان گویای واقعیت های نهان و پیدای پیرامون ما هستند وضعیت نه چندان خوبی را به ما گوشزد میکنند که متاسفانه دال بر کم کاری ها و غفلت ها در این زمینه است.برای نمونه اگر از منظر انصاف بخواهیم بدانیم دلیل پیدایش اینهمه وبلاگ که جمعیت زیادی از فارسی زبانان جوان را روی اینترنت دور هم جمع کرده چه میتواند باشد؟چه دلیلی میتواند اورده شود الا اینکه این مساله ثابت می کند جوانان حرفهای نگفته زیادی دارند و البته گوشی را هم برای شنیدن این حرفها نمی یابند و بنابر این تلاش می کنند ناگفته های خود را که گاها خارج از هنجار های اجتماعی است در قالب فضای مجازی اینترنت به گوش دیگران برسانند.بنظر می رسد شاید بسیاری از این حرفها ارزش شنیدن داشته باشند!
5- ظرافت و حساسیت خاص مسائل جوانان بگونه ای است که هر گونه اقدام سلیقه ای یا اشتباه، بازخوردی نامناسب و سهمگین خواهد داشت که اثرات ان تا سالها با جامعه خواهد بود.کلا ماهیت مسائل اجتماعی بگونه ای نیست که بتوان انها را با سعی و خطا پیش برد و به نتیجه رساند.
در جوامع توسعه یافته فرهنگی بر خلاف بسیاری از جوامع دیگر با همه مسائل و از جمله مسئله جوانان بصورت علمی و بسیار منطقی برخورد میشود.اولا در این جوامع، با سازمان هایی در سطوح بسیار بالا شاید در حد وزارتخانه و یا حتی سازمان های غیر دولتی بر می خوریم که و ظیفه ای مرتبط با مسائل جوانان دارند.فلسفه پیدایش چنین سازمان هایی این است که جوانان را خوب درک کنند و نیاز های حال و آینده آنان رابفهمند.در این جوامع هم ،با هنجار شکنی ها مبارزه میشود ولی نه با سبک و سیاق غیر عقلایی و سلیقه ای.در این جوامع به شیوه ای کاملا حساب شده تمایلات و هیجانات این دوره را در مجرایی کاملا متعارف و متناسب با الگوهای اجتماعی اشان طوریکه تضادی هم با ساختار اصول اجتماعی آن جامعه نداشته باشد کنترل می کنند.در اینگونه جوامع برای مشکلات و معضلاتی که قرار است در آینده گریبانگیر اجتماع شود خیلی زودتر از زمان وقوع ،امکان سنجی های لازم را انجام می دهند الگوهایی متعددی را برای حل مساله پیشنهاد ،بررسی و ارزیابی میکنند و روش های انجام کار را مرتبا بروز می نمایند.و به اینصورت همیشه برای بحرانهای آتی به شکل حساب شده ای آمادگی دارند.و لذا آمار و ارقام وضعیت نسبتا خوبی را برای آنها نشان می دهد.البته در چنین جوامعی مثل جامعه مذهبی ما بحث حفظ ارزشها و کرامات اخلاقی انسانها مطرح نیست و بنابراین قسمت عمده ای از مساله به نوع ساختار جامعه بر میگرددکه یک نوع تقابل بین حفظ ارزشها و کرامتهای انسانها از یک سو و از سوی دیگر تجدد طلبی و پشت کردن به سنتها را در پی دارد.از آنجا که جامعه ما راه خود را برای حفظ و ارتقای ارزشها و کرامتهای انسانی انتخاب نموده ،حفظ چنین ساختاری وظیفه و مسئولیت متصدیان امور جوانان را چند برابر میکند.و گناه هر گونه لغزشی را در این رابطه صد برابر .
و اما اینکه چرا در جامعه ما مسائل جوانان بطور کامل حل شدنی نیست؟دلایل گوناگونی را میتوان ذکر کرد که عمده ترین آن در ذیل
آمده:
1- معمولا با روشهای علمی انجام پروژه هایی اینچنین مشکل داریم و عادت کرده ایم از کار گروهی و دراز مدت پرهیز نموده و در مواقع بحران دیگران را مقصر جلوه بدهیم.و نهایتا همه مقصرند و هیچ کس مقصر نیست.در یک کلام باید ابراز داشت مسائل جوانان برای متصدیان آنها هنوز بطور واضح شناخته شده نیست والا باید تا امروز راهکارهای مناسبی برای آن ارائه می شد.
2- به عنصر آگاهی و شناخت ایمان نداریم چیزی که بعنوان محور توسعه از آن یاد می شود بین ما جایی ندارد و نهاد های مرتبط با جوانان در این مورد سخت بیکار نشسته اند .اینقدر از مباحث جوانان صحبت نشده که هنوز نوع پوشش به عنوان یک ناشناخته بین جوانان بصورت تابو در آمده و کمتر کسی می تواند نظر قاطعی در مورد آن ابراز نماید.این در حالی است که بسیاری از کشور های مسلمان دنیا با ارائه الگوهای متعدد و مناسب از دیکته کردن یک پوشش خاص ممانعت نموده و در عین حال همه بشکل پسندیده ای از پوشش مناسب اسلامی که مخالف شرع نباشد بهره مندند.نوع پوشش تنها یکی از دغدغه های حل نشدنی جوانان ما بنظر می رسد اینکه جوانان بنا به مقتضیات این دوره تمایل به مد و زیبایی پیدا کرده و میخواهند در نوع پوشش آزادی عمل بیشتری داشته باشند کاملا طبیعی است .اما نحوه برخورد ماست که مشکل را حل کرده یا به آن دامن می زند.
3- نهاد ها و سازمانهای مرتبط با جوانان در همان تعداد کم در عرصه عمل و به تعداد زیاد در عرصه شعار آنقدر با هم موازی کاری کرده اند که سوای از ابطال بخش عظیمی از سرمایه های مالی و معنوی ،گاها مشاهده میشود اصلا از اهداف آرمانی خود نیز بشدت فاصله گرفته اند.
4- روش ها همچنان قدیمی و بسیار ناکارآمد دنبال میشود ما هنوز هم در برخی موارد قائل به ابتدایی ترین و در برخی موارد زننده ترین روشهای انجام کار هستیم و تمایلی به الگو برداری از دیگر جوامع و مخصوصا جوامع اسلامی نداریم.گاها بجای آنکه بدنبال حل مساله بگردیم صورت مساله را پاک می کنیم بجای آنکه فرهنگ استفاده از ماهواره تبلیغ شود و اثرات مثبت آن را بررسی کنیم با اصل آن مخالفیم . و یا اگر برای استفاده جوانان از اینترنت محدودیت هایی قائل هستیم آنقدر در این زمینه تنگ نظر شده ایم که بنظر می آید با حذف آن شاید کار بهتر بنظر بیاید.این در حالی است که از طرف مقابل نیز بنا بدلایلی از دسترسی ها منع شده ایم و منابع علمی روز دنیا بنوعی در دسترس جوانان قرار نمی گیرند.
5- به آمار و ارقام واقعی در جامعه دسترسی نداشته و یا بدلایل بی اعتمادی نمی خواهیم جوانان ،خود مدیریت بحرانهای مرتبط با خود را بدست بگیرند.در طی چند سال اخیر احساس شده الگوی ابتلا به بعضی بیماریهای خاص مثل ایدزکه در جوامع غربی رو به کاهش می باشد در جامعه ما تغییر کرده و در حال افزایش است .هیچ گونه اطلاع رسانی شفاف و درستی در این زمینه نمی شود.غافل از اینکه این محرمانه نگه داشتن اطلاعات به بهانه حرمت شکنی لطمات به مراتب بیشتری را متوجه جوانان و جامعه خواهد کرد تا ابراز آن.
6-تنگ نظری ها و شاید برخی افراطی گری ها قسمت عمده ای از شخصیت جوانها را تخریب نموده .طوری که وفتی در مقام مقایسه قرار میگیرند دچار سرخوردگی شده و بجای شرکت در تصمیم گیری های اجتماعی و پذیرش مسئولیت های مدنی سعی می کنند خلاف جهت آب شنا کنند .بعنوان نمونه اگر قائل به ارضای حس شور و شعف و شادی جوانان نباشیم شاید باید منتظر عواقبی چون روحیه بی اعتمادی ،سرخوردگی و انزوا به دنبال آن ابتلا به اعتیاد و هزاران ناهنجاری دیگر باشیم.
خلاصه اینکه با همه زحمتهای فراوانی که کشیده شده و به یمن خدمتی که فرهنگ مذهبی ما در این عرصه به جوانان نموده باز هم بنظر می آید فرسنگها عقب مانده ایم و راه طولانی در پیش داریم.و اگر برای طی مسیر برنامه ای نداشته باشیم این توده عظیم ،درست یا نادرست با نسخه ای که خود برای خود تجویز خواهد کرد راه راخواهد پیمود.پس چه بهتر که کمی بیندیشیم و مسائل را دقیقتر بررسی کنیم!نیازها را بهتر بشناسیم سعه صدر بیشتری بخرج دهیم و از برخوردهای نامناسب و سلیقه ای با مسائل اجتماعی پرهیز کنیم.
موضوع:
فرهنگي
نویسنده:
مهندس محمد قوامي
تاریخ درج
دوشنبه 21 آبان 1386
کلیدواژه ها:
جوانان ،نیازها و برخوردها
|
.jpg)
.jpg)
.jpg)
