بسم الله الرحمن الرحیم | امروز: جمعه 10 فروردین 1403

موقعیت فعلی: بخش مقالات (برگشت به لیست)

سخنان ادیب توانا،دکتر عباس بهنیا درباره شعر ملافضلعلی رحمة الله علیه نظرات خوانندگان(1)
لید مقاله:

چرا ما هنر ملافضلعلی را به رخ دیگران نکشیم!؟ واقعا هنرمند بوده.اولا با تحقیقی که من روی اشعارش کردم احساسم ویقینم بر این است که،از موسیقی اطلاع داشته.مجلس افروز یکی از پرده ها و نواهای موسیقی است.در جای جای این مثنوی،اصطلاحات موسیقی را به کار برده.علمای قدیم علوم مختلف را میدانستندموسیقی جزء علوم بوده برای اینکه ثابت کنم ایشون شاعری توانا بوده،چند بیت همین جوری نوشتم از اول کتاب از وسط کتاب و از آخر کتاب: به نام خداوند گیتی فروز که روز آورد شب،شب آرد به روز کشد نیل بر طاق ابروی شب زند عنبرین شانه بر موی شب (در اوج زیبایی) کند چادر نیل بر فرق لیل بر اردز جیبش درخشان سهیل (قدرت استحکام ) و زان پس برآرد زکوه بلور فروزان یکی مشعل از عین نور بعد مدح پروردگار را میکند مفصلا در مورد حضرت رسول چند بیت را می خونم : اگر وصف ذاتش کنم صد قران یک از صد هزاران نگردد بیان


متن کامل:

سخنان ادیب توانا،دکتر عباس بهنیا درباره شعر ملافضلعلی رحمة الله علیه

به نام خداوند جان و خرد کزین برتر اندیشه بر نگذرد خداوند نام و خداوند جای خداوند روزی ده رهنمای گفتنی ها را اساتید فرمودند،همچنین استاد عاطفی که حق مطلب را در تصحیح کتاب (مجلس افروز )ادا کردند. اما از آنجا که سالهای سال با استاد عاطفی در زنده کردن نام رفتگان از این سرزمین،هر جا که باشدچه سفید شهر، چه نوش اباد ، چه اران و بیدگل و قسمتهایی که مربوط به این ناحیه است کار کردیم ؛ من هم چند کلمه ای را درباره شعر ملافضلعلی عرض می کنم. اما قبل ازآنکه درباره شعر ملافضلعلی سخن بگویم یک مطلب به خاطرم آمد،اینکه می گویند تاریخ واقعا تکرار میشود درباره ملافضلعلی هم تکرار شد . همینطور که همه شما می دانید این بزرگوار(ملا فضعلعی) با داغ فرزندانش و آخرین فرزندش را هم از دست میدهد،یک دانشمند به او وصیت میکند:خب ،گریه و زاری درست ، اما کاری کن که نام تو جاودانه بماند این را ما داریم.دقیقا در مورد "محتشم کاشی" همین مطلب را داریم که محتشم به بیماری پا درد مبتلا می شود و برادرش اشعارش را بر می دارد و به حضور شاه تهماسب میبرد و سله میگیرد.وقتی برادر از دنیا میرود،محتشم یک مرثیه ای برای برادر میگوید و خودش را به هر شکلی بودحضور شاه تهماسب میرساند و آن مرثیه را میخواند. شاه تهماسب «با وجودیکه شاهان این شعور را ندارند اینجا شاید به او الهام میشود »به محتشم می گوید:خیلی ها پدر و مادر و خواهر از دست دادند،یه کاری بکن که مصیبت نامه تو جاویدان بماند.ایشون برمی گردد و این شاهکار خودش را که 12 بند معروف هست به رشته تحریر در می آورد که تا دنیا دنیا باشد12 بند محتشم در جای خودش پایگاه و شان عظیم خودش را حفظ خواهد کرد . بنابراین این نصیحت ملا محمدبه ملا فضلعلی دقیقا تشابه دارد با ماجرای محتشم و شاه تهماسب. فراز دوم سخن من به جوانان این دیار سفیدشهر است .خانم ها و آقایان بدانید فرهنگ جغرافیایی که در زمان رضاخان چاپ و منتشر شد چیزی حدود67نصرآباد را از جای جای این مملکت در آنجا نام برده.که یکی هم همین نصرآباد شماست که حالا شده سفیدشهر. اسمش را عوض کردید،کار خوبی کردید؟من نمی دونم!به هر حال شده.اما هشدار میدهم که هشیار باشید.این بلایی که سر خودم آمد سر همین تشابه ها.جناب عاطفی در جریان هستند بنده یک نسخه خطی پیدا کردم از یک شاعری به نام خاوری کوزه کنانی،جدّ فخر کاشی، که اهل کوزه کنان تبریز بوده و با دختر نوه ی صبای کاشانی ازدواج میکند و از نوادگان او ،سید احمد خاوری است که در زیارت پنجه شاه دفن است. این خاوری دو تا مثنوی دارد یکی یوسف و زلیخا و یکی تحفة الحرمین. دقیقا یک خاوری داشتیم در شیراز همزمان با ایشون. چند سال پیش یک آقای شیرازی یک کتابی در آورد با خط بسیار شیوا به نام یوسف و زلیخای خاوری شیرازی.من گرفتم مطابقت دادم دیدم همان بیت هایی است که در کتاب من هم هست.بخاطر تشابه اسمی برداشته به نام شهر خودشون خاوری منسوب به شیراز دانسته و چاپ کرده،که انشالله من دنبال یک مقاله هستم و کتابش را چاپ خواهم کرد. من عرض میکنم ،حالا که اسم شهرتون را عوض کردید بیشتر باید حواستون جمع باشد؛ملافضلعلی و ملا محمد تنها شما ندارید. خیلی شاعر حتما دارید؛اینها چیزهایی بوده که ما کشف کردیم. من یادمه ،یک عتیقه فروش دوره گرد بود.یک روز رفتم بازار ،گفت:امروز نصرآباد بودم و یک سری چیزهایی آوردم.گفتم کتاب هم چیزی هست؟گفت دو تا کتاب هست یکی اش همین کتاب ملافضلعلی بودکه کتاب من از کتاب استاد عاطفی کهنه تر و قدیمی تر است و من بررسی کردم این کتاب من 270صفحه است و هر صفحه ای30 الی 25 بیت ،که من حساب کردم در مرز 7000 بیت میشود؛که انشالله در چاپ دوم این را در خدمت استاد عاطفی قرار می دهم .اما کتاب من قدمت بیشتری دارد. کاغذ کتاب من مربوط به اوایل قاجار و اواخر زندیه است؛ولی ملافضلعلی مرده بوده،چون در نسخه من نوشته مثنوی مجلس افروز ملافضلعلی رحمةالله علیه،که درزمان حیاتش نبوده . من این هشدار را به شما میدهم اگر جایی به نام نصرآبادی چیزی دیدید راحت از کنارش نگذرید.این ناحیه مَرد خیز بوده،دانشمند خیز بوده،بزرگان فراوان داشته است.حالا یواش یواش به همت دکتر ساداتی نژاد اینها زنده میشوند که دستشون درد نکنه. 42 سال پیش یک نشریه ای ما منتشر کردیم به نام "نبیذه کهن در ساغر سخن".یک مقاله ای من دادم به نام "باز یافته ها" اونجا من ملافضلعلی را مختصری معرفی کردم .این قسمت اول عرایض بنده بود. مرحوم "گلچین معانی "خدا رحمتش کند،اما کم لطفی کرده در مورد ملافضلعلی.ایشون صاحب نظر بوده در نسخه های خطی و نسخه شناسی،مخصوصا در آستان قدس رضوی. یک نسخه ی کتاب ملا فضلعلی در آستان قدس هست که 5800 بیت دارد.ایشون(گلچین معانی) در نسخه هفتم فهرست کتاب های خطی آستان قدس می نویسد :ملافضلعلی از اهالی نصرآباد کاشان است از شعرای زمان فتحعلی شاه قاجار.( این نیست بیش از فتحعلی شاه بوده مال زمان زندیه است.) از این شاعر در هیچ یک از متون ادبی عصر قاجاریه نامی نیست.(خب این را راست میگه )بعد می گوید:من شعرش را دیدم و این نسخه به نظر من از بین نسخه ها درست ترین نسخه است.من نسخه آستان را یک تورق کردم دیدم خیلی پر غلط است و خیلی شعر هایش جابجا است .به عنوان مثال داره : الهی برآید از آن دیده دود که نام محمد برد بی درود در آن نسخه اینجوری آمده.آقای گلچین معانی هم نوشته: الهی برآید ار آن دیده دود که نام محمد برد بی درود البته درسته،اشکال نداره.الهی برآید از آن دیده دود،یعنی:چشمت کور بشه سیاه بشه ... که نام محمد برد بی درود این ملافضلعلی شاعر توانایی بوده،هنرمند بوده «دوده و دود» یک جناس زائد است «دوده و دود» یک «ه » فرقش است به این میگویند:جناس زائد یا مزیّن.حالا بیاید بگوید الهی برآید از آن دیده دود...در نسخه من دوده است،در نسخه جناب عاطفی هم دوده است،در نسخه های دیگر هم ما دیدیم دوده است .در ادامه آقای گلچین گفته :از این که شاعر بواسطه سن زیاد که داشته اند شعرش خوب واقع نشده ایشون عذر خواهی کرده است .جناب گلچین،این شکسته نفسی است.فردوسی هم عذر خواهی کرده،حافظ هم عذر خواهی کرده ،شکسته نفسی که دلیل بر نقص نیست؛نشانه کمال است و این گله را به مرحوم "محمود منشی" که از دوستان گلچین بود،گفتم که اقای گلچین، کم لطفی کرده،شما تواضع را جدی می گیری؟!که ایشون نقص داشته؟البته در هر آثاری ضعف هست حتی حافظ خیال می کنید همه ی بیت های حافظ در حد اعلی است؟نه والله.به مصرع دوم این بیت دقت کنید.! اگر چه عرض ادب پیش یار بی ادبی است زبان خموش ولیکن دهان پر از عربی است(حافظ) سعدی داره ،فردوسی داره،بزرگان دیگه و ملا فضلعلی هم داره.چرا ما هنر ملافضلعلی را به رخ دیگران نکشیم!؟ واقعا هنرمند بوده.اولا با تحقیقی که من روی اشعارش کردم احساسم ویقینم بر این است که،از موسیقی اطلاع داشته.مجلس افروز یکی از پرده ها و نواهای موسیقی است.در جای جای این مثنوی،اصطلاحات موسیقی را به کار برده.علمای قدیم علوم مختلف را میدانستندموسیقی جزء علوم بوده برای اینکه ثابت کنم ایشون شاعری توانا بوده،چند بیت همین جوری نوشتم از اول کتاب از وسط کتاب و از آخر کتاب: به نام خداوند گیتی فروز که روز آورد شب،شب آرد به روز کشد نیل بر طاق ابروی شب زند عنبرین شانه بر موی شب (در اوج زیبایی) کند چادر نیل بر فرق لیل بر اردز جیبش درخشان سهیل (قدرت استحکام ) و زان پس برآرد زکوه بلور فروزان یکی مشعل از عین نور بعد مدح پروردگار را میکند مفصلا در مورد حضرت رسول چند بیت را می خونم : اگر وصف ذاتش کنم صد قران یک از صد هزاران نگردد بیان ( آقایی می گفت چرا نگفته صد قرن ،چون نتوانسته) قران بالاتر از قرن است قران باید صدها سال طول بکشد به اصطلاح منجمان قدیم دو ستاره مثلا زهره و مشتری مقارن هم قرار بگیرند گاهی 200سال، گاهی 500سال بنابراین اگر مرحوم فضلعلی گفته صد قران خیلی مهمتره از صد قرن است. اگر وصف ذاتش کنم صد قران یک از صد هزاران نگردد بیان زکنه صفاتش نداری خبر مجال سخن نیست زین رهگذر که پیش از تو دانشوران بوده اند زسودای این راه پیموده اند... همه شاعران اکثرا برای هنر نمایی ساقی نامه دارند، حافظ داره، سعدی داره ،همین گلچین معانی یک کتاب دارد به نام" میخانه در میکده "که ساقی نامه ها را جمع کرده ،این ساقی نامه فضلعلی را من چند بیتش را می خوانم مخصوصا جوانها دقت کنند ،دقیقا با همان اصطلاحاتی که "حافظ "بکار برده،" رزی ارتی مانی" بکار برده و ساقی نامه سرایان بزرگ به کار بردند : بیا ساقی آن باده لعل فام بپیمای بر من از آن یک دو جام به جام می ام ساقیا دست گیر از آن می که روشن نماید ضمیر به جام پیاپی مرا یاد کن روان من از باده اباد کن از ان می که گردد رخم لاله گون برد از دلم فکر دنیای دون زدنیای دون کن مرا بی نیاز که دارم به سر خار خار حجاز ز راه عراقم بگردان عنان به سوی حجازم فرست این زمان ( یک ایهام بسیار بسیار ماهرانه و زیرکانه در این بیت ملافضلعلی هست اولا راه یک اصطلاح موسیقی است (راهی بزن که آهی ..حافظ)عراق از دستگاه ههای موسیقی است حجاز هم از دستگاهها است ) یعنی ایهام را دارد البته عراق یک ناحیه از کاشان است، حجاز هم که معلوم است. ز راه عراقم بگردان عنان به سوی حجازم فرست این زمان می ام ده که عمرم به هشتاد رفت همه عمر بی باده بر باد رفت به رخساره دیدی چو موی سفید دل از زندگانی بباید برید دقیقا سعدی را به یاد می اورد،سعدی در پیری خودش عین این مطلب را میگوید. بده می که یاد جوانی کنم به پیری مگر کامرانی کنم متشکرم. 8/6/1387 سخنرانی دکتر بهنیا در همایش ملافضلعلی نصرآبادی .


موضوع: همايش ملافضلعلي
نویسنده: سيد حسين ساداتي نژاد
تاریخ درج يكشنبه 9 شهريور 1387
کلیدواژه ها: سخنان ادیب توانا،دکتر عباس بهنیا درباره شعر ملافضلعلی رحمة الله علیه

آخرین مقالات سایت:

جستجو: در


  بحث روز


  آخرین مطالب سایت



موضوع بندی اخبار

ویژه ها

موضوع بندی مقالات


  تبلیغات

سرمایه ذوق اهل این آبادی ملاعلی فاضل نصرابادی (سروده عبدالجبار کاکاوند در جریان کنگره فضل نبی در سفیدشهر )

الهی برآید از آن دوده دود

که نام محمد برد بی درود

ملافضل علی نصرابادی


 ملافضل علی نصرابادی؛ شاعر بی بدیل سفیدشهر  


فرقی نکند برای ما، به جان اصغـــر

عشق است ابوالفضل وحسین وعلی اکبر

سفیدشهر  همدل و یکصدا


مجمع فرهنگی سفیدشهر منتشر کرد:

پس از چاپ کتاب تاریخ سفیدشهر و ستارگان سپهر سفیدشهر، اینک کتاب

 گلچین مثنوی مجلس افروز منتخبی از اشعار مثنوی مجلس افروز چاپ و روانه بازار شد. 

ناشر : انتشارات مجلس افروز 

قیمت 3500تومان با تخفیف،

محل عرضه:  فروشگاه ولایت،جنب مسجد جامع سفیدشهر 03154833092


سامانه پیام کوتاه مجمع فرهنگی سفید شهر به شماره 30007093 راه اندازی شد .منتظر انتقادات و پیشنهادات همشهریان عزیز هستیم.


سفیدشــــهر، دیار ملافضل علی نصرابادی

سفیدشهر؛  شهر طلای سپید


"فروشگاه فرهنگی ولایت "اولین مرکز فروش  کتاب و محصولات فرهنگي سفیدشهر:  انواع كتاب، سي دي مذهبي،نوشت افزار و ...

 آدرس:  جنب مسجد جامع سفیدشهر



  نظرسنجی

مراسم سوگوای عصر عاشورای سفیدشهر چگونه است ؟
نیازبه همدلی و وحدت دارد
خیلی خوب است
بسیار عالی است
می تواند بهتر از این باشد

نمایش نتیجه


  آمار سایت

آنلاین: 5 نفر
زمان بارگزاری این صفحه: 0/17 ثانیه

جهت مشاهده جزئیات بیشتر از آمار سایت کلیک کنید.

کلیه حقوق مادی و معنوی این سایت، متعلق به مجمع فرهنگی سفیدشهر می باشد.| برداشت مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد. | info@SefidShahrMF.ir


طراحی و پیاده سازی: فرتک -فکور رایانه توسعه کویر