پس از دههها چشمانتظاری و فراز و نشیبهای فراوان، پروژه استراتژیک راهآهن رشت-آستارا، به عنوان حلقه نهایی و حیاتی کریدور بینالمللی شمال-جنوب (INSTC)، وارد مرحله سرنوشتساز اجرایی شد. با نهایی شدن روند تملک اراضی و آمادگی برای ورود پیمانکاران روسی، گامی بلند در جهت اتصال ریلی مستقیم ایران به شبکه قفقاز و روسیه برداشته شده است. این خط ریلی ۱۶۲ کیلومتری، نویدبخش کاهش چشمگیر زمان و هزینه حملونقل کالا و تحول موقعیت ترانزیتی کشور در منطقه و جهان است. مقامات مسئول تأکید کردهاند که تکمیل این پازل اقتصادی، نقش ایران را در کریدورهای منطقهای تقویت و رونق بیسابقهای را برای استان گیلان و مناطق شمالی کشور به ارمغان خواهد آورد.
راهآهن رشت-آستارا: کلید کریدور بینالمللی شمال-جنوب
پروژه راهآهن رشت-آستارا که سالها به عنوان "حلقه مفقوده" کریدور بینالمللی شمال-جنوب شناخته میشد، اکنون در آستانه عملیاتی شدن قرار گرفته است. این کریدور چندوجهی که از هند آغاز شده و با عبور از ایران، جمهوری آذربایجان و روسیه به اروپا میرسد، یکی از مهمترین مسیرهای ترانزیتی جهان به شمار میرود. اتصال راهآهن رشت-آستارا، نه تنها تکمیلکننده این مسیر حیاتی است، بلکه ایران را به صورت مستقیم به بنادر دریای خزر و قفقاز متصل کرده و راه را برای توسعه تبادلات تجاری و اقتصادی با کشورهای اوراسیا هموار میسازد. اهمیت استراتژیک این پروژه فراتر از منافع اقتصادی بوده و شامل ابعاد ژئوپلیتیکی و امنیتی برای کشور نیز میشود.
گامهای نهایی در تأمین مالی و تملک اراضی پروژه ریلی رشت-آستارا
بر اساس اظهارات وزیر راه و شهرسازی، روند تملک اراضی مورد نیاز برای احداث راهآهن رشت-آستارا به مراحل پایانی خود رسیده است. حدود ۸۰ کیلومتر از مسیر ۱۶۲ کیلومتری این خط ریلی تاکنون تملک شده و پیشبینی میشود تا پنج ماه آینده، مابقی اراضی نیز برای تحویل کامل به پیمانکاران روسی آماده شود. این پروژه با بهرهگیری از وامی به ارزش ۱.۶ میلیارد یورو از سوی روسیه تأمین مالی شده است که نشاندهنده تعهد جدی هر دو کشور به اتمام سریع این طرح زیربنایی است. برنامهریزیها حاکی از آن است که اجرای کامل پروژه راهآهن رشت-آستارا در یک بازه زمانی سهساله به سرانجام خواهد رسید و ارتباط ریلی مستقیم با روسیه و جمهوری آذربایجان را محقق خواهد کرد.
مزایای اقتصادی و ترانزیتی چشمگیر راهآهن رشت-آستارا
کارشناسان حوزه ترانزیت ریلی، تکمیل راهآهن رشت-آستارا را یک جهش بزرگ برای اقتصاد ملی و منطقهای میدانند. با راهاندازی این مسیر ریلی:
افزایش ظرفیت جابهجایی بار: ظرفیت سالانه جابهجایی بار به ۱۵ میلیون تن افزایش خواهد یافت.
کاهش زمان و هزینه ترانزیت: زمان حمل کالا از هند به فنلاند از ۴۵ روز به حدود ۲۱ روز کاهش مییابد که به معنای صرفهجویی ۵۰ درصدی در زمان و ۳۰ درصدی در هزینههای حملونقل است. این دستاورد، ایران را به یک مسیر جذاب و رقابتی برای تجار بینالمللی تبدیل خواهد کرد.
توسعه منطقهای: این خط ریلی از ۹ ایستگاه عبور میکند که شامل:
صومعهسرا
ماسال
رضوانشهر
پرهسر
اسالم
لیسار
حویق
لوندویل
آستارا
این ایستگاهها باعث رونق اقتصادی و اجتماعی شهرهای واقع در مسیر میشوند.
علاوه بر این، تدوین "برنامه اقدام مشترک سهجانبه" میان ایران، روسیه و جمهوری آذربایجان برای تثبیت جریان پایدار بار و افزایش سهم ایران از ترانزیت منطقهای تا سطح ۱۵ میلیون تن در سال، در دستور کار قرار دارد.
چشمانداز آینده و تأثیرات بلندمدت راهآهن رشت-آستارا
استاندار گیلان نیز با تأکید بر پیشرفت پروژه، بهرهبرداری از راهآهن رشت-آستارا را عاملی کلیدی برای اتصال ایران به شبکه ریلی قفقاز و روسیه و در نتیجه رونق بیسابقه گردشگری، تجارت و صادرات غیرنفتی در شمال کشور دانسته است. این پروژه نه تنها به لحاظ اقتصادی، بلکه از منظر سیاسی و امنیتی نیز برای ایران حائز اهمیت فراوانی است و میتواند جایگاه کشور را در نقشه ترانزیت جهانی تثبیت کند. پس از ۲۵ سال انتظار، اکنون جامعه و کارشناسان ترانزیت در انتظار اعلام برنامه زمانبندی اجرایی دقیق این پروژه از سوی وزیر راه و شهرسازی هستند تا بتوانند از مزیتهای اقتصادی و استراتژیک آن به طور کامل بهرهمند شوند و این کریدور به یک واقعیت ملموس تبدیل شود.
مطالب مرتبط
- هواشناسی ایلام از پایداری جوی و نوسانات دمایی در استان تا پایان هفته جاری خبر داد
- ابطال دستورالعمل ساخت و ساز در باغات تهران منتفی شد؛ سدی مستحکم برای حفظ ریههای پایتخت
- آستارا پیشگام در ایمنی جادهای؛ ۱۲۰ راننده ترانزیت در طرح جامع سلامت غربالگری شدند
- تداوم آلودگی هوای تهران؛ سکون جوی پایتخت را تا پایان هفته در چنگ آلایندهها نگه میدارد