شرکت کنترل کیفیت هوای تهران با انتشار آخرین گزارش خود، وضعیت کیفیت هوای پایتخت را در تاریخ ۲۹ آبان ماه ناسالم برای گروههای حساس اعلام کرد. این وضعیت نگرانکننده، بار دیگر زنگ خطر آلودگی هوا در تهران را به صدا درآورده و لزوم توجه جدی به راهکارهای کوتاهمدت و بلندمدت را بیش از پیش نمایان میسازد.
تداوم وضعیت ناسالم کیفیت هوا در تهران؛ اعداد چه میگویند؟
بر اساس دادههای ارائهشده توسط شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، میانگین شاخص کیفیت هوای تهران در ۲۴ ساعت گذشته با آلاینده شاخص ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون (PM2.5) روی عدد ۱۰۳ قرار داشت که در محدوده "ناسالم برای گروههای حساس" دستهبندی میشود. این رقم در حال حاضر به ۱۳۳ افزایش یافته و همچنان در همین شرایط باقی مانده است. ذرات معلق کوچکتر از ۲.۵ میکرون به دلیل قابلیت نفوذ عمیق به دستگاه تنفسی، از خطرناکترین آلایندهها محسوب میشوند و میتوانند اثرات جبرانناپذیری بر سلامت شهروندان، بهویژه گروههای آسیبپذیر، بگذارند.
مروری بر روزهای پاک و آلوده پایتخت از ابتدای سال
بررسی وضعیت کیفیت هوا در تهران از ابتدای سال جاری تاکنون، تصویری نگرانکننده از تکرار پدیده آلودگی ارائه میدهد. پایتخت در طول این مدت شاهد روزهای محدودی با هوای پاک بوده و اغلب درگیر سطوح مختلف آلودگی بوده است:
هوای پاک: ۶ روز
هوای قابل قبول: ۱۲۳ روز
هوای ناسالم برای گروههای حساس: ۱۰۳ روز
هوای ناسالم: ۸ روز
هوای بسیار ناسالم: ۲ روز
هوای خطرناک: ۲ روز
این آمار نشان میدهد که شهروندان تهرانی، به طور متوسط در بیش از نیمی از روزهای سال با هوایی ناسالم یا قابل قبول اما نزدیک به ناسالم روبهرو بودهاند که پیامدهای جدی برای بهداشت عمومی در پی دارد.
شاخص کیفیت هوا (AQI) و معنای سطوح مختلف آن
شاخص کیفیت هوا (AQI) یک مقیاس استاندارد برای اطلاعرسانی در مورد میزان آلودگی و اثرات آن بر سلامت انسان است. این شاخص به ۶ دسته اصلی تقسیم میشود که هر یک، درجهای از کیفیت هوای تهران و پیامدهای آن را نشان میدهد:
۰ تا ۵۰: هوای "پاک"
۵۱ تا ۱۰۰: هوای "قابل قبول یا متوسط"
۱۰۱ تا ۱۵۰: هوای "ناسالم برای گروههای حساس"
۱۵۱ تا ۲۰۰: هوای "ناسالم"
۲۰۱ تا ۳۰۰: هوای "بسیار ناسالم"
۳۰۱ تا ۵۰۰: هوای "خطرناک"
گروههای حساس شامل کودکان، سالمندان، زنان باردار، بیماران قلبی و ریوی (مانند مبتلایان به آسم، برونشیت و نارسایی قلبی) هستند که در شرایط ناسالم، بیشتر در معرض آسیبهای جدی قرار میگیرند.
چرا کیفیت هوا در تهران ناسالم میشود؟ ریشهها و عوامل تشدیدکننده
آلودگی هوا در تهران پدیدهای پیچیده و چندوجهی است که عوامل متعددی در تشدید آن نقش دارند. از جمله مهمترین این عوامل میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
پدیده وارونگی دما (اینورژن): در فصول سرد سال، به ویژه در آبان ماه، پدیده وارونگی دما باعث به دام افتادن آلایندهها در نزدیکی سطح زمین و عدم جابهجایی هوا میشود.
ترافیک و فرسودگی ناوگان حملونقل: حجم بالای خودروهای شخصی و عمومی فرسوده، منبع اصلی انتشار آلایندههایی چون ذرات معلق و اکسیدهای نیتروژن در هوای پایتخت هستند.
صنایع آلاینده: هرچند صنایع بزرگ از شهر فاصله گرفتهاند، اما فعالیت صنایع کوچک و کارگاههای درونشهری نیز به سهم خود به آلودگی کیفیت هوا در تهران میافزایند.
موقعیت جغرافیایی: تهران در یک دشت محصور بین کوهها قرار گرفته که تبادل هوایی را کاهش داده و تجمع آلایندهها را تسهیل میکند.
توصیههای بهداشتی برای مقابله با آلودگی هوا در تهران
در مواجهه با وضعیت ناسالم کیفیت هوا در تهران، رعایت نکات بهداشتی زیر برای همه شهروندان و بهویژه گروههای حساس ضروری است:
کاهش فعالیتهای بدنی در فضای باز: گروههای حساس، کودکان و افراد دارای بیماریهای زمینهای باید از هرگونه فعالیت ورزشی یا فعالیتهای طولانیمدت در فضای باز خودداری کنند.
استفاده از ماسک مناسب: در صورت لزوم حضور در فضاهای باز، استفاده از ماسکهای تنفسی استاندارد مانند N95 توصیه میشود.
مصرف مایعات کافی و میوهها و سبزیجات تازه: این مواد غذایی میتوانند به تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش اثرات آلایندهها کمک کنند.
محدود کردن تردد غیرضروری: تا حد امکان از سفرهای درونشهری غیرضروری پرهیز کرده و از وسایل حملونقل عمومی استفاده شود.
کنترل کیفیت هوای محیط کار و زندگی: تهویه مناسب فضاهای بسته و استفاده از دستگاههای تصفیه هوا میتواند مفید باشد.
با توجه به تداوم چالش آلودگی کیفیت هوا در تهران، اتخاذ تدابیر مؤثر و همکاری بینبخشی برای بهبود این وضعیت و تضمین سلامت شهروندان از اهمیت حیاتی برخوردار است.
مطالب مرتبط
- عزم جدی دولت برای تقویت نظارت بر خلق پول شبکه بانکی کشور: بسته اصلاحی جامع تدوین شد
- امضای لایحه انتشار پروندههای جفری اپستین توسط ترامپ؛ افشاگریهای جنجالی در انتظار واشنگتن
- کرمان در مسیر امنیت هوشمند: پایش تصویری کامل در شهرهای بالای ۲۰ خانوار استان
- کاروان سلامت هلالاحمر یزد با خدمات گسترده، آیین تشییع شهید گمنام بنستان را همراهی میکند