مراسم هوم بابا در نصرآباد
نظرات خوانندگان(0)
هوم بابا: مراسمی که به آن لا رمضو{ الله رمضان} یا بُلبُل علی (bol bol ali) هم گفته میشده است. یکی از آیینهای قدیمی مردم مذهبی سفیدشهر (نصرآباد کویر) در ماه مبارک رمضان، مراسم «هوم بابا» بوده است. تعابیر زیادی در مورد این مراسم وجود دار...
مراسم هوم بابا در نصرآباد
هوم بابا: مراسمی که به آن لا رمضو{ الله رمضان} یا بُلبُل علی (bol bol ali) هم گفته میشده است. یکی از آیینهای قدیمی مردم مذهبی سفیدشهر (نصرآباد کویر) در ماه مبارک رمضان، مراسم «هوم بابا» بوده است. تعابیر زیادی در مورد این مراسم وجود دارد:
یک روایت این است که سنّت پیامبر اکرم «صلیاللهعلیهوآله» میباشد که در ماه مبارک رمضان و در چنین شبهایی ایشان به فرزندانش، امام حسن و امام حسین «سلاماللهعلیهما» هدیه میدادهاند. دیگر این که نقل شده به یاد ضربت خوردن حضرت علی«سلاماللهعلیه» در این ایام و این که امام حسن و امام حسین «سلاماللهعلیهما» به دنبال جمعآوری شیر در کوچه پس کوچههای شهر برای بهبودی و شفای حال پدر بزرگوارشان میرفتهاند، به این نیّت برگزار میشود.
مراسم هوم بابا به این شکل بوده است که؛ از شب هفتم تا شب پانزدهم ماه مبارک رمضان گروههایی چند نفره که معمولاً نوجوانهای یک محلّه بودهاند، دستههایی را تشکیل داده و با قرار قبلی، بعد از افطار در محلّی جمع شده و يكی صندوقدار و يكی مياندار ميشده است. مياندار بايد خوشصدا باشد و وظيفهاش خواندن اشعار «هوم بابايي» است و بقیه هم با چوبدستیهایی که در دست دارند، هماهنگ با میاندار چوبها را به زمین میکوبند تا صدایی همنوا با آوازشان تولید کند و جواب اشعار میاندار را میدهند. در ابتدا پس از این که همه جمع شدند، از اولین خانه «هوم بابایی» را آغاز میکنند. ابتدا درب خانه را میزنند و پس از شنیدن جواب با خواندن اشعاری هماهنگ با آواز و لحن زیبا و داراي مضامين عالي اعتقادي و مذهبي، صاحبخانه را به ذوق آورده و او را به در خانه میکشانند. صاحبخانه با توجّه به وسع و سخاوت خود تنقّلاتی همچون: توت خشک، برگ زردآلو، قند و یا سکّه به آنها میدهد.
این احساس سادگی و صمیمیّت، حال بسیار عجیبی به بچّهها و صاحبخانه داده و با همین خاطرات، آنها را تشویق به روزهداری از همان دوران طفولیّت و داشتن خاطرهی خوب از این ماه مبارک میکند و در میان سکوتی که بعد از افطار در کوچه و محلّهها حکمفرماست، هیاهوی این بچّهها صحنههای زیبایی را خلق میکند.
بعد از گرفتن انعام و هدیه، مياندار با صدای بلند و با اشعاری زیبا شروع به دعا کردن در حق صاحبخانه میکند و بقیه با «آمین» گفتن مياندار را همراهی میکنند و در آخر نیز هدایای به دست آمده، بین بچّهها تقسیم میشود که این قسمت نیز بین بچّهها جذابیّت خاص خود را دارد. بعضي اوقات، کوچکترهاي منزل نيز به شوخي از پشت بام يا از پشت در به ناگاه سطل آبي به روي گروه ميپاشد که باعث شور و هيجان در ميان هوم باباييها ميشود و اين شوخي از خاطرهانگيزترين لحظات اين آيين است. البتّه در شب نیمهی ماه مبارک رمضان جوانان و بزرگسالان، اعضای چنین گروههایی را تشکیل میدادهاند. بخشی از شعرهایی که بچهها در مراسم هوم بابای سفیدشهر میخواندهاند، در اینجا آورده شده:
هوم بابا هوم بابا
اول گویـم بـسم الله هوم بابا هوم بابا
بسم الّله نام خـداس هوم بابا هوم بابا
زن و شوهر هر دوتـا هوم بابا هوم بابا
ایشـالله بریـن کربلا هوم بابا هوم بابا
زن و شور هـر دوتـا هوم بابا هوم بابا
نمـاز خونیـد برا مـا هوم بابا هوم بابا
... 2دسّی درآر و کیسه کـو3 هوم بابا هوم بابا
یَی4تومنی را خورده کــو هوم بابا هوم بابا
خورده نمیشَ ریزه کـــو هوم بابا هوم بابا
سهم بچّههای درِ خونه کو هوم بابا هوم بابا
تا بچّههــا راضــي بشَــن هوم بابا هوم بابا
از در خونِدْ راهــي بشَــن هوم بابا هوم بابا
صلوات بلند
دوازده امام (ع)
امام اولم گویم علـیّ را شه کشور امیرالمؤمنین را
هوم بابا هوم بابا
امام دومین گویم حسن را حسن بخشنده روز سخن را
هوم بابا هوم بابا
امام سومین شاه شهیدان حسین را کشتهاند قوم یزیدان
هوم بابا هوم بابا
امام چارمین زین العبادَ به غیر از دین ما دینها به بادَ
هوم بابا هوم بابا
امام پنجمین گویم ز باقر به فریادم رسد تا روز آخر
هوم بابا هوم بابا
امام شیشمین گویم ز جعفر به فریادم رسد آفتاب محشر
هوم بابا هوم بابا
امام هفتمین موسای کاظم به فریادم رسد از دست ظالم
هوم بابا هوم بابا
امام هشتمین گویم رضا را رضا بخشندهی روز جزا را
هوم بابا هوم بابا
امام نهمین گویم تقی را تقی بخشندهی روز یقین را
هوم بابا هوم بابا
امام دهمی آمد به میدان ملائک بر سرش میخوندِ قرآن
هوم بابا هوم بابا
امام عسکری را چاکرم من که تا زِندَم غلامـی میکنم من
هوم بابا هوم بابا
امام دَه و دو اِبن امام است محمد مهدی و صاحب زمان است
هوم بابا هوم بابا
خدایا! مصطفی کن! مصطفی کن! دو فرزنـد علـیّ شیر خدا کـن!
علـیّ از عـرش بـالاتـر نشـسـتـه به روی بـال پیـغمبر نشـسته
علیّ نام خوشش اندر کتاب است علیّ در خدمت پروردگار است
برگرفته از صفحات 60 و 323 کتاب فرهنگ عامه سفیدشهر- مولف حسن صفری
موضوع:
انجمن دوستداران میراث فرهنگی سفیدشهر
خبرنگار:مدیر سایت
تاریخ:
مرداد
کلیدواژه ها:
سفیدشهر
|